TÜRKİYE FAY HATLARI İLE İLGİLİ BİLGİ !11

TÜRKİYE FAY HATLARI İLE İLGİLİ BİLGİ !11

Türkiye’deki Fay Hatları

Alp-Himalaya kıvrım kuşağında bulunan Anadolu’nun büyük bir bölümü birinci ve ikinci derece deprem kuşağında yer alır. Bu durum Anadolu’nun jeolojik gelişimini henüz tamamlamadığını gösterir. Bu nedenle de çok fazla tektonik deprem meydana gelmektedir. Türkiye, üç büyük levhanın etkisi altındadır. Bu levhalar; Avrasya, Afrika ve Arap levhalarıdır. Anadolu’nun büyük bir kısmının yer aldığı Anadolu levhası, Avrasya levhasının bir bölümüdür.

Bu levhalar arasındaki etkileşim şöyledir: Afrika levhası, Akdeniz’de Helenik-Kıbrıs Yayı denilen bölgede, Avrasya (veya onun bir parçası olan Anadolu) levhasının altına dalar. Arap levhası ise Kızıldeniz’deki açılma nedeniyle kuzeye doğru hareket eder ve Anadolu levhasını sıkıştırır.

Bu sıkıştırma sonucu Bitlis Bindirme Zonu (Bitlis Kenet Kuşağı) oluşmuştur. Sıkıştırma halen sürdüğü için, Anadolu Levhası kuzey ve güneydeki fay hatları boyunca batıya doğru hareket eder. Anadolu Levhasının kuzey sınırı, bir bölümünde 17 Ağustos depreminin oluştuğu Kuzey Anadolu Fayı’dır. Güney sınırını ise, Helenik-Kıbrıs Yayı ile Doğu Anadolu Fayı oluşturur.

Kuzey Anadolu Fay Kuşağı (KAF):

Dünyanın en hızlı hareket eden ve aktif yanal atımlı faylarından biridir. KAF sistemi, Anadolu Levhası’nın, güneyde Arap Levhası (senede 25 mm.’leri bulan hızlı sıkıştırma hareketi ile) ve kuzeyde (neredeyse hiç hareket etmeyen) Avrasya Levhası’nın arasında kalması ve bu sebeple batıya doğru açılma şeklinde hızla hereket etmesi sebebiyle yüksek sismik aktivite göstermektedir. Örneğin; 1999’daki Gölcük ve Düzce depremleri bu aktivitenin bir sonucudur.

Batı Anadolu Fay Kuşağı (BAF):

Ege Bölgesi’ndeki Bakırçay, Gediz, Küçük Menderes ve Büyük Menderes çöküntü ovaları boyunca uzanan bazı diri fay hatları bulunmaktadır. Bu fay hatlarına uyum gösteren deprem kuşağı; Ayvalık, Dikili, İzmir, Aydın, Denizli, Isparta ve Akşehir’i içine alır. Ayrıca; Burdur, Acıgöl havzalarının kenarlarında ve Sultan Dağları’nın kuzey eteklerinde faylar uzanmaktadır. Bu faylar boyunca zaman zaman depremler olmaktadır.

Doğu Anadolu Fay Kuşağı (DAF):

Kuzeydoğuda Karlıova üçlü eklem noktası ile güneybatıda Karataş-Adana arasında uzanan Kuzeydoğu gidişli 30 kilometre genişliğinde, 700 kilometre uzunluğunda yanal doğrultu atımlı fay sistemidir. Bu fay sisteminin yakın geçmişte oluşan Muş-Varto depremi gibi gelecekte büyük depremler oluşturma tehlikesi bulunmaktadır.